پاافزار کُردی کلاش و مریوان در یک قدمی ثبت جهانی

خبرگزاری ايرنا , 26 تير 1396 ساعت 17:45

مریوان به عنوان مهمترین شهرستان تولید کننده کلاش (کفش دست دوز محلی) هم اکنون با ورود هیات شورای جهانی یونسکو به کردستان مراحل آخر ثبت جهانی خود به عنوان شهر جهانی کلاش را سپری می کند.


به گزارش عصر امروز، کلاش پاافزاری با قدمت 2 هزار ساله که تهیه شده از مواد طبیعی موجود در محیط مانند نخ و چرم که با توجه به خنکی و سبکی آن بسیار مورد توجه بوده و در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می گیرد.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به بهانه وجود هنرمندان متعدد تولید کلاش در مریوان از 2 سال قبل پرونده جهانی شدن این شهرستان را آغاز کند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا در این باره گفت: به رغم آنکه مریوان به عنوان شهر صنایع دستی در بین آثار باستانی و گردشگری کشور ثبت ملی شده است، پیگیری ثبت این شهرستان به عنوان شهر جهانی کلاش از 2 سال قبل توسط سازمان گردشگری شروع شده و امروز با بازدید هیات شورای جهانی صنایع دستی نتیجه این طرح نهایی می شود.
سیدمحسن علوی افزود: وجود چهار هزار و 355 هنرمند فعال در زمینه تولید کلاش کردی مهمترین پتانسیل ثبت این کفش به عنوان یک هنر و شهر مریوان به عنوان یک شهر صنایع دستی در جهان است که تا کنون 2 هزار و 635 هنرمند کلاش باف این شهرستان موفق به دریافت کارت مهارت شده اند.
به گفته وی، تاکنون چهار شهر کشور با قابلیت های مختلف شامل مشهدمقدس شهرجهانی سنگ های قیمتی، اصفهان شهر جهانی صنایع دستی، تبریز شهرجانی فرش و لاجین به عنوان شهر جهانی سفال در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و مریوان به عنوان شهر جهانی کلاش و صنایع دستی به عنوان پنجمین شهر ثبت شده ایران در این فهرست است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کردستان گفت: ثبت جهانی کلاش و قرار گیری مریوان به عنوان شهرجهانی این هنر، علاوه بر توجه بیشتر به این صنعت دستی 2 هزار ساله باعث می شود سایر هنرها و آثارباستانی آن در اطلاعات گردشگری جهان مورد توجه قرار بگیرد.
علوی با بیان اینکه هیات شورای جهانی صنایع دستی متشکل از سه کارشناس از کشورهای استرالیا، کویت و ایران هم اکنون در کردستان هستند افزود: این هیات پس از بازدید خود از کارگاه های تولید و سطح شهر نتیجه اولیه مشاهدات خود را اعلام می کنند.
به گفته علوی، این سازمان از چند سال گذشته 2 طرح شامل کلاش و منظر تاریخی، طبیعی و فرهنگی اورامان را برای ثبت در آثار جهانی سازمان یونسکو آغاز کرده که کلاش می تواند نخستین مجوز این استان در فهرست آثار فرهنگی و تاریخی جهان باشد.
فرماندار مریوان نیز در این ارتباط با بیان اینکه مریوان در آستانه تحول بزرگی است و تلاش ما بر این است که بتوانیم شهرستان مریوان را به عنوان شهر جهانی صنایع دستی کلاش ثبت کنیم افزود: هیات شورای جهانی صنایع دستی شامل داوران بین المللی جهت ارزیابی استانداردهای جهانی از کارگاه‌های آموزشی و تولیدی، منازل بافندگی کلاش و مغازه‌های فروش کلاش بازدید می کنند.
به گفته محمد شفیعی، نصب المان‌ کلاش در سطح شهر، تشکیل کارگاه های بافندگی کلاش، تبلیغات سطح شهر و تدریس هنر بافندگی کلاش در دبیرستان کار و دانش از جمله اقدامات انجام یافته در این شهرستان برای برای جهانی شدن کلاش مریوان است.
کلاش کُردی، هنر و جز صنایع دستی با قدمتی بیش از 2 هزار سال مختص مناطق کردستان است که در 2 طرح ساخته می شود که طرح اول مخصوص آقایان است که کفه آن ضمخت و دارای نوک برآمده است تا در پای مردان به کارهای سنگین و کوهپیمایی زیاد از استحکام خاصی برخوردار باشد.
طرح دوم نیز مخصوص دختران و زنان است که دارای کفه ای زیبا و رنگین دررنگ های مختلف با همان مواد اولیه اما نسبت به طرح اول از لطافت خاصی برخودار است.
کفه کاملا پارچه ای و نخی، تنها پا افزار برخوردار از خط تقارن جهان از ویژگی های کلاش کردی است و علاوه بر آن به دلیل استفاده از مواد کاملا طبیعی در ساخت آن از جمله کفش های باستانی سازگار با محیط زیست است.
کلاش کاملا پارچه ای است و رویه آن نیز نخ است٬ پا به طورکلی داخل آن عرق نمی کند و با توجه به خاصیت اسموزی کلاش٬ رطوبت داخلی کلاش از طریق پارچه و نخ به بیرون هدایت می شود که این موضوع باعث می شود ضمن جذب رطوبت پا نیز خنک شود و این خاصیت را درهیچ پای افزاری نمی توان دید.
کلاش تنها پای افزاری است که دارای خط تقارن است به این معنی که چپ و راست برای آن نیست و برای حفظ این فرم و مدل باید هرچند مدت کلاش را راست و چپ و یا چپ و راست پا کرد.
پیاده روی با کلاش متناسب با فرم و مرفولوژی پاها می باشد، کفه آن و قسمت سینه گود پا بر آمده و در پاشنه پا بر جسته این فرم باعث رفع خستگی و عدم خسته شدن پاها در هنگام پیاده روی می شود.
از نظر زیست محیطی هیچ نوع آلودگی محیط بعد از استفاده آن ایجاد نمی شود، چون مواد مصرفی آن کاملا طبیعی است و در خاک کمتر از یک سال تجزیه و به عناصر طبیعی خود تبدیل می شود در حالی که سایر پای افزارها چند سال طول می کشد که تجزیه شود.
در ساخت و تولید این پا افزار هیچ نوع دستگاه صنعتی دخیل نیست که این امر باعث می شود زمینه اشتغال را برای افراد زیادی در منطقه ایجاد کند و مواد اولیه مورد نیاز برای کلاش پارچه نخی مانند متقال٬ چلوار٬ نخ تابیده شده نمره٬ لایه، لایه پوست٬ یا چرم گاو است.
کلاش بافی علاوه بر مریوان در شهرستان های مختلف کردستان از جمله سنندج، دیواندره، سروآباد و کامیاران و سقز نیز رواج دارد اما مریوان به علت تعداد فعالان بالا به عنوان مرکز تولید این کفش محسوب می شود.
ارغوان بافی (تهیه سبد و لوازم تزئینی از ترکه های چوب) ، جولایی هنر ساخت انواع شال از پشم گوسفند و بز مرخُز، گلیم و جاجیم بافی نیز از دیگر صنایع دستی شهرستان مریوان است.
این شهرستان در 130کیلومتری شمال غربی سنندج مرکز استان کردستان و در همسایگی مرز ایران و عراق قرار گرفته‌ است و تا کنون 51 اثر تاریخی این شهرستان در فهرست آثار باستانی کشور به ثبت رسیده است.
علاوه بر آن این شهرستان دارای 135 اثر باستانی شناسایی از دوره های مختلف تاریخی از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوره های مختلف معاصر است که 50 درصد این آثار قابلیت ثبت در فهرست آثار باستانی کشور را دارند.
بازارچه مرزی مریوان، روستاهای قلقله، کماله، کانی میران و سرنژمار، غار کونا شم شم، ناو طاق، دشت بیلو، پل گاران و آبشار کویله از جاذبه های گردشگری مریوان است.
استان کردستان دارای یک هزار و 519 اثر تاریخی شناسایی شده شامل آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان های طبیعی است و هم اکنون 828 مورد از این تعداد شامل 763 اثر تاریخی، هشت مورد میراث طبیعی، 49 مورد میراث معنوی و هشت مورد میراث منقول است.


کد مطلب: 209798

آدرس مطلب: http://asremrooz.ir/vdccooqi42bqxm8.ala2.html

عصر امروز
  http://asremrooz.ir