همه‌چیز در مورد پل‌های تاریخی زنجان در سفر به زنجان!

16 شهريور 1398 ساعت 17:35

زنجان مرکز استانی به همین نام در کشور ایران است که شمال آن خلخال و طارم و میانه و جنوب آن دره زنجان‌چای قرار دارد. نام زنجان درواقع زنگان بوده و این کلمه در اصل، عربی کلمه زنگان فارسی است.


به گزارش عصر امروز کی سفر برگزارکننده مرجع آنلاین خرید بلیط هواپیما لحظه آخری و برگزارکننده تورهای ارزان و رزرو هتل در سراسر ایران در این نوشته شما را با پل های تاریخی زنجان آشنا می‌سازد. در کی سفر می‌توانید بهترین قیمت بلیط هواپیما را بیابید و سفر خود را به‌صرفه برنامه‌ریزی کنید. در مجله کی سفر می‌توانید راهنمای سفر به همه جای ایران را بخوانید. ما همه‌چیز را برایتان فراهم کرده‌ایم تا سفری اقتصادی و خاطره‌انگیز داشته باشید. با این نوشته از مجله کی سفر در مورد معرفی پل های تاریخی زنجان همراه ما باشید!

زنجان مرکز استانی به همین نام در کشور ایران است که شمال آن خلخال و طارم و میانه و جنوب آن دره زنجان‌چای قرار دارد. نام زنجان درواقع زنگان بوده و این کلمه در اصل، عربی کلمه زنگان فارسی است. جالب است بدانید کهن‌ترین نامی که به این شهر اطلاق شده آندیا بوده است و بعدها با عنوان زندیگان به معنای اهل کتاب هم نام‌برده شده است.

بنا بر نقل‌قول‌ها زنجان در دوره اردشیر بابکان ساخته‌شده و در آن زمان به آن نام شهین اطلاق می‌شده که به معنای منتسب به شاه بوده است. در عهد قاجاریه به علت سکونت ایل خمسه، بدان نام خمسه نیز داده شد.

در فرهنگ لغت معروف دهخدا هم به نام زنجان و اسم قدیمی آن یعنی شهین اشاره‌شده، ضمن اینکه این اشاره در کتاب نزهه‌القلوب نیز توسط حمدالله مستوفی صورت گرفته است.
 

 
زنجان از آن دسته شهرهایی است که مقابل لشکریان اسلام بسیار مقاومت کردند و این امر به علت سخت‌کوشی و تلاش مردمان این شهر بوده است.
کلاویخو سفیر اسپانیا در ایران در دوره تیموریان شهر را نیمه مخروبه توصیف کرده است و شاردن جهانگرد اهل فرانسه نیز این نکته و تشبیه را در سفرنامه خود آورده است.

این نکته‌ای است که نشان می‌دهد زنجان تا قرن نهم خیلی مسکونی نبوده است. رونق گرفتن و پویایی و زنده شدن شهر به عهد صفویه برمی‌گردد که تجدید بناشده و با برقراری آرامش در کشور، مردم زیادی آنجا ساکن شده‌اند. در زمان قاجار هم مجموعه بازار ساخته‌شده و رونق شهر را افزایش داده است. بقایای کاروانسرایی نیز در دروازه شرقی شهر وجود دارد که در زمان شاه‌عباس دوم بناشده است و اکنون به‌عنوان اداره اوقاف مورداستفاده قرار می‌گیرد.


 
اهالی زنجان مردمانی مذهبی هستند و علی‌الخصوص به عزاداری ماه محرم توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند به صورتی که در این ماه دسته‌های عزاداری با جمعیت زیادی به راه می‌افتند. حسینیه اعظم زنجان در این بین بسیار معروف است و هرسال میزبان عزاداران حسینی می‌باشد که در آن حضور به هم می‌رسانند و تجمع می‌کنند. این‌طور بیان می‌شود که شهرهایی مثل اردبیل سبک عزاداری زنجانی‌ها را برداشت کرده‌اند.

زنجان از شهرهایی است که صنایع‌دستی آن بسیار مشهور می‌باشد و از این محصولات باید به نقره‌سازی، چارق‌دوزی، ملیله‌کاری و فرش‌بافی اشاره کرد که به‌خصوص هنر فرش‌بافی در این شهر و در سایر شهرهای استان زنجان رونق زیادی دارد.

در اهمیت شهر زنجان می‌توان به نقش ارتباطی شهر در اتصال فلات مرکزی ایران به آذربایجان، شیب اندک 2 درصد و مبادلات و خدمات متقابل آن با دیگر شهرهای اطراف اشاره کرد.

پل‌های زنجان نماد و نشان معماری دوره اسلامی در این شهر هستند و شامل پل سردار، پل میر بهاءالدین و پل حاج سید محمد می‌باشند که در ادامه این متن به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

قدمت (پل سردار) به دوره قاجاریه برمی‌گردد و بر روی رودخانه زنجان رود ساخته‌شده است.
پل در جنوب غربی زنجان و مسیر قدیمی تکاب-‌تخت سلیمان و سقز قرار دارد و بر اساس روایتی حاجیه‌خانم قمر تاج نامی را بانی ساخت این پل می‌دانند و بنا بر روایت دیگری بنای آن را به سردار قاجار اسعد الدوله منتسب می‌کنند.
این پل علاوه بر کاربرد ارتباطی، تصویر زیبایی نیز بر روی رودخانه ایجاد کرده است. این نکته به‌خصوص به نمای شرقی آن برمی‌گردد که با کاشی و آجرهای زیبایی تزیین‌شده و سبب ایجاد چشم‌انداز درخشانی شده است.
پل سه دهانه با طاق جناغی دارد و دهانه وسطی از دو تای دیگر بزرگتر است. برای کاهش بار پل و اقتصادی مصرف کردن مصالح به‌کاررفته شده، طاق‌های تزیینی و فضاهای توخالی در پل تعبیه‌شده است. ظاهراً در محل ساخت پل، کف رودخانه سنگ‌فرشی داشته که همین نکته سبب حفظ شالوده پل شده است. پل سردار در گروه آثار تاریخی ثبت‌شده است و این نکته نشان‌دهنده اهمیت تاریخی آن است.
 
پل (میر بهاءالدین) در دوره قاجاریه بناشده و بر روی رودخانه زنجان رود، در جنوب زنجان و درراه زنجان به سمت کردستان واقع‌شده است.
ساخت پل در زمان ناصرالدین‌شاه و با سرمایه‌گذاری میر بهاءالدین از خیرین آن دوران صورت گرفته است. میر بهاءالدین اهل زنجان بوده و پدرش هم سمت قاضی القضاتی داشته است. وی هم به یاری مستمندان می‌پرداخت و هم بناهای تاریخی از او به یادگار باقی‌مانده است.
پل با عنوان پل کهنه و اژدهاتو نیز شناخته‌شده می‌باشد این اثر نیز در فهرست آثار ملی ثبت‌شده است.
پایه‌های پل از سنگ‌تراش خرده و ملات آهک ساخته‌شده و تا ارتفاع 1/4 متر روی آب قرار دارد. پل کاملاً آجری است و در قسمت داخلی بزرگ‌ترین طاق آن تاریخ ساخت پل به همراه نوشته یا علی درج‌شده است. کتیبه‌ای که زمان ساخت پل بر روی آن نوشته‌شده به دوره ناصرالدین‌شاه اشاره دارد.
با ساخت پل جدید، پل میر بهاءالدین دیگر مورداستفاده قرار نمی‌گیرد ولی همچنان جزء جاذبه‌های گردشگری شهر به شمار می‌رود.
 
 
 
پل (حاج سید محمد) نیز در عهد قاجار بناشده و بر روی زنجان رود قرار دارد. این پل در راه همدان-زنجان قرار دارد و به دست حاج سید محمد از تاجرین دوره ناصرالدین‌شاه ساخته‌شده است.
پل سه دهانه بزرگ و دو دهانه کوچک دارد و پایه‌های آن نیز سنگی می‌باشد. پایه‌های پل در قسمت بالایی چندضلعی و در پایین به شکل دایره است. دهانه‌ها هم در صورت بروز سیلاب باعث عبور آب رودخانه می‌شوند و هم وزن پل را کاهش می‌دهند. پل با آجر بر روی بستر سنگ‌فرش بناشده است و سطح گذرگاه آن حفاظ‌هایی دارد. دهانه میانی ارتفاع بالایی دارد و به همین علت پل از وسط به طرفین دارای شیب اندکی می‌باشد.
پل حاج سید محمد هم در بین آثار ملی ثبت‌شده است.


کد مطلب: 268533

آدرس مطلب: http://asremrooz.ir/vdcexv8wxjh8pni.b9bj.html

عصر امروز
  http://asremrooz.ir