به گزارش
سرویس فرهنگ و جامعه عصر امروز سازمان به عنوان یک سیستم باز از طریق زیر سیستم مرزگستري خود با محیط خارج سازمان در تماس است؛ یعنی واحدهاي موجود در آن چیزهاي مورد نیاز را از محیط می گیرند و محصولات تولید شده را به خارج عرضه می کنند.
به بیان دیگر، آنها مسئول داد و ستد با محیط هستند. حال واحدي که مسئولیت تحویل یا صدور محصول به محیط را دارد، براي کالاها و خدمات تولیدي تقاضا ایجاد و محصولات را عرضه می کند، واحد بازاریابی می باشد؛ از این نظر، این واحد، حساس ترین جایی است که در معرض مسائل و معضلات اخلاقی قرار دارد و البته از طرف دیگر هم می تواند شخصیت شرکت را به بهترین شیوه به مصرف کنندگان و جامعه نشان دهد.
با توجه به اینکه، جامعه ما یک جامعه اسلامی است و تعالی و رفاه انسان هدف آن می باشد، لذا اهمیت و نقش حیاتی اخلاق در همه جنبه هاي بازاریابی که ایجاد کننده یک رابطه مطلوب و بلند مدت و مبتنی بر اعتماد بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است. بازاریابی تجاري همواره با انتقادهایی روبرو بوده است.
دلیل بیشتر این انتقادها، ورود مسـائل غیراخلاقـی و غیرعرفـی به حوزه فعالت هاي بازاریابی است. بازاریابی به تعبیري همان بازاریابی عقیده است:خواه منظور ما از بازاریابی، ایده کلی فروش یـک دارو (یا هر کالاي مفید دیگر) باشد یا رفع یک نیاز از انسانها و یا کمک و خدمت به مردم. امـا، از بازاریابـان انتقادهـاي زیـادي بـه عمل می آید.
مصرف کنندگان، بازاریابی را عامل ضرر و زیان در بسیاري از موارد عنوان می کنند. در حالی که بازاریابی با هدف کمک به اقتصاد شرکت ها و تامین خواستهاي مصرف کنندگان شکل گرفته است، غفلت اکثر شرکت ها از ابعاد اجتمـاعی و اخلاقـی بازاریابی، موجب انجام تخلفات عمده و انحراف از آرمان هاي بازاریــابی در راه افــزایش سودآوري گردیده است.
مسائل محیطی و حفظ محیط زیست یکی از مهمترین معیارهایی است که مصرف کنندگان هنگام خرید آن را مدنظر قرار می‌دهند. در نتیجه این مسائل باعث شده است که مسائل محیطی وارد مفاهیم بازاریابی گردند و رویکردی به نام بازاریابی سبز پدیدار شود. در زیر سه رکن کلیدی (مسولیت پذیری، عدالت، صداقت) با شاخص های مربوطه دربازاریابی سبز با رویکرد اسلامی به منظور حرکت در مسیر توسعه اقتصادی بیان می گردد که می بایست در انجام بازار یابی مد نظر قرار گیرد.
مسولیت پذیری، شاخص ها عبارتند از: حفظ و حراست از محیط زیست،آموزش مشتریان و مصرف کنندگان،عدم تولید و عرضه محصول تقلبی و ممنوعه، ارایه صورتحساب های مالی واقعی، اقدام در چهارچوب تعهد و قرارداد
عدالت، شاخص ها عبارتند از: پرهیز از کم فروشی، ارتکاب به محرمات بازار، فروشنده، نیاز و درخواست مشتری و مصرف کننده را نیاز ودرخواست خود بداند،پرهیز از مذمت محصول دیگران، دریافت کمترین سود ممکن، رعایت امنیت اطلاعات مشتری و مصرف کننده.
صداقت، شاخص ها عبارتند از: پرهیز از تبلیغات فریبنده،ارایه اطلاعات صحیح به مصرف کنندگان و مشتریان،تهیه و تنظیم قرارداد و پیمان شفاف.
به طور کلی می‌توان گفت سبز واژه‌ای است که در بازاریابی ریشه در مباحث اکولوژیک و محیط دارد و سازمانها یا افراد زمانی که می‌خواهند راجع به فشارهای محیطی یا اکولوژیکی صحبت کنند آن را به کار می‌برند. بازاریابی سبز یک مزیت رقابتی را در مقابل شرکتهای غیر مسئول به دست می‌آورند. لذا توجه به رفتار های زیست محیطی در هنگام بازار یابی محصولات و خدمات برای سازمانها حائز اهمیت است.
فرزادرمضانی راد دانشجوی دکترا مدیریت دولتی، رفتار سازمانی
