داخلی آرشيو خبر تاريخ و حماسه

ردپای عمیق «خلیج فارس» در اسناد تاریخی

به گزارش عصر امروز، خلیج فارس در تمامی اسناد بین الملل و جغرافیایی جهان ثبت شده است و سازمان ملل متحد هم بارها در بیانیه، اصلاحیه و مصوبه های گوناگون با انتشار نقشه های رسمی، نه تنها بر رسمی بودن نام خلیج فارس تاکید دارد بلکه از هیات های بین المللی خواسته در مکاتبات رسمی به ویژه در اسناد سازمان ملل از نام کامل خلیج فارس استفاده کنند.

با این وجود، برخی با غرض ورزی و پیش کشیدن اسناد جعلی، سعی در بکاربردن نامی دیگر بر این خلیج همیشه فارس دارند. نمونه اخیر آن، سخنان «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا، در یک سخنرانی تلویزیونی با موضوع خاورمیانه در 19 خرداد ماه جاری بود که از یک عبارت جعلی برای نام بردن از خلیج فارس استفاده کرد. سخنانی که با واکنش مستقیم از سوی وزارت خارجه ایران روبه رو شد.

«بهرام قاسمی» سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان، درباره اظهارات وزیر خارجه آمریکا گفت: سیاستمداران آمریکایی کاملا آگاه هستند که خلیج فارس نامی دیرینه است و جناب تیلرسون وزیر خارجه آمریکا نیز با توجه به اینکه سابقا از مدیران نفتی بوده است حتما به این مهم توجه دارد؛ البته شاید وی از تاریخ و جغرافیا ناآگاه است که من در این صورت به وی توصیه می‌کنم در کنار مطالعات نفتی مطالعات تاریخی و جغرافیایی نیز داشته باشد.

وی اظهار کرد: همچنین به وزیر خارجه آمریکا توصیه می‌کنم تا به کتابخانه کنگره این کشور و مراکز اسناد و آرشیو وزارت خارجه‌ کشورهای جهان مراجعه کند تا با واقعیت‌های تاریخی بیشتر آشنا شود.

برهمین اساس، برجسته سازی و یادآوری اسناد تاریخی خلیج فارس ضرورتی است که مانع تغییر تاریخ و تمدن و فرهنگ با دلار و معامله و تجارت و نفت خواهد بود.

 
**فهرست اسناد سازمان ملل درباره نام «خلیج فارس»

اهمیت خلیج فارس و موقعیت استراتژیک آن را می توان در اسناد بین المللی که از پیشینه چند هزار ساله این نامگذاری حکایت دارند، جست و جو کرد. نامی که گاه و بیگاه کشورهای عربی غرض ورزانه آن را مورد تحریف قرار داده و اسناد جعلی ارایه می دهند.

پژوهش های بسیاری درباره اسناد و پیشینه تاریخی خلیج فارس و نام آن از گذشته های دور تا حال صورت گرفته و در هیچ برهه ای از زمان به نام دیگری خوانده نمی شده است. این اسناد عبارتند از:

1. سند شماره 61 نشست بیست و سوم سازمان ملل متحد در وین (28 مارس تا 4 آوریل 2006) با عنوان «رسمیت تاریخی، جغرافیایی و حقوقی نام خلیج فارس»

2. سند ST/CS/SER.A/29/Add.2 در تاریخ 18 اوت 1994 (27 مرداد 1373)

3. قطعنامه UNLA 45٫8.2 در تاریخ 10 اوت 1984 (19 مرداد 1363)

4. قطعنامه UNAD 311/Qen در تاریخ 5 مارس 1971 (14 اسفند 1349)

5. نقشه رسمی کمیسیون اقتصادی و اجتماعی غرب آسیا، شماره 3978 چاپ سازمان ملل (سپتامبر 2007)

6. نقشه رسمی ایران، شماره 3891 چاپ سازمان ملل (ژانویه 2004)

7. نقشه رسمی غرب آسیا، شماره 3978 چاپ سازمان ملل (نوامبر 1998)

8. فهرست اسناد سازمان های مهم درباره نام «خلیج فارس»

9. در وب سایت معروف www.fifa.com که سایت فدراسیون جهانی فوتبال است، دربخش اطلاعات جغرافیای کشورهای حاشیه خلیج فارس به هر چهار زبان اصلی خود یعنی (انگلیس،آلمانی،اسپانیولی و فرانسوی ) ازلغات هم معنی خلیج فارس (persian gulf,golfe persique,persischer golf,golfo persico) استفاده شده است.لازم بذکر است که گستردگی فیفا تاحدی است که تعداد کشورهای عضو آن از تعداد کشورهای عضو سازمان ملل بیشتر است.

 
**کتاب های منتشره در وصف فارسی بودن خلیج

کتاب «وصف خلیج‌فارس در نقشه‌های تاریخی» نخستین کتاب از مجموعه اسناد و مدارک خلیج‌فارس است که توسط معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی، در راستای ارایه حقایق مستند شده خلیج‌فارس، همزمان با روز ملی «خلیج‌فارس» انتشار یافت.

وصف خلیج فارس در نقشه های تاریخی ، دربرگیرنده مجموعه‌ای از نقشه‌های مختلف با محوریت موضوع و نام خلیج‌فارس از سراسر جهان در طی دوران‌های مختلف تاریخی و شیوه‌های گوناگون نقشه‌نگاری است. بر این اساس این اثر با صراحت، درباره نام و نشان خلیج‌فارس، بر پایه اسناد جغرافیایی مشهور، مسلم و مستند سخن می‌گوید.

دیگر کتاب های نگاشته شده با موضوع خلیج فارس، عبارتند از: کتاب «اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان» نوشته «محمد عجم»،کتاب «خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز» به قلم «محمدرضا حافظ نیا»،کتاب های «خلیج فارس؛ کشورها و مرزها» و «کشورها و مرزها در منطقه» و «امنیت و مسایل سرزمینی در خلیج فارس» نوشته «پیروز مجتهدزاده»، کتاب «خلیج فارس در عصر ظهور اسلام» تالیف «علی اکبر ولایتی»، کتاب «از مروارید تا نفت:تاریخ خلیج فارس» تالیف «رضا طاهری»، کتاب «خلیج فارس در تفاسیر اسلامی» نوشته «محمود تقی‌زاده داوری» و هزاران نوشته دیگر که همگی سندی ماندگار از نام جاودانه خلیج فارس است.

همچنین کتاب «وقایع نگاری خلیج فارس، بخش تاریخ ایران» با عنوان اصلی «The Gazetteer of The Persian Gulf, Oman and Centeral Arabia, Calcutta, India, 1915» است که به وقایع‌نگاری تاریخی، جغرافیایی،‌ اجتماعی و… کشورهای حوزه خلیج فارس می‌پردازد. این کتاب توسط «عبدالمحمد آیتی» از متن عربی به فارسی ترجمه شده است.

اما بر خلاف نیات مغرضانه برخی همسایگان ایران، این آب‌ها، تاریخچه و گذشته دور و درازی دارند؛ گذشته‌ای که مرور آنها، ثابت می‌کند این‌گونه تحریف‌ها، که برخی آنها را ظاهری و سطحی و برآمده از تعصبات قومی می‌دانند، پشتوانه‌ای قوی و برنامه‌ریزی کاملا حساب‌شده، در ورای آن نهفته است.

 
**برجسته بودن نام خلیج فارس در اطلس های کهن

در تمامی نقشه‌ها و اطلس‌های کهن، نام خلیج فارس حک شده است به عنوان نمونه، در اطلس «العراق فی الخوارط القدیمه» به ترسیم «احمد سوسه» (بغداد 1959) شامل 40 نقشه از منابع عربی قرون وسطی است. در اطلس «کویت فی الخوارط العالم» نیز نام خلیج فارس در نقشه‌ها به کار رفته است.

نقشه ایران در دوره افشاریه که نام «Persian Sea» دریای پارس در آن به وضوح قابل مشاهده است، این نقشه را «امانوئل بوئن» جغرافی‌دان بریتانیایی ترسیم کرده است. «فیثاغورث» نیز در سفرنامه خود این آبراه را دریای پارس نامیده است.

یکی از مهم‌ترین اسناد در این زمینه نقشه جهان به ترسیم «هکاتوس» جغرافیدان (472 تا 509 پیش از میلاد) است. در این نقشه خلیج فارس و خلیج عرب (دریای سرخ) به وضوح از یکدیگر تمیز داده شده‌اند. در نقشه هرودوت، مورخ مشهور یونان (425 تا 484 پیش از میلاد) نیز خلیج عربی همان دریای سرخ امروزی معرفی شده است.

نقشه مصر در زمان عثمانیان هم خلیج فارس را با عنوان «خلیج العجم» مشخص کرده است.

30 اطلس تاریخی شامل اطلس «توماس هربرت» 1628 ، اطلس پاریس دانشگاه لوساج 1863 ، اطلس آلمان 1861 ، اطلس پاریس انویلی 1760 ، اطلس جغرافیایی مدرن 1890 پاریس دارای 10 نقشه با ذکر نام خلیج فارس، اطلس لندن 1873 ، اطلس «ارنست امبروسیوس» 1922 ، اطلس بیلفیلد 1899 ، اطلس هارمسورث قرن 19 لندن هم از نام خلیج فارس استفاده کرده اند.دایره المعارف لاروسکا ، آمریکانا و … تمام دایره المعارف های مشهور از قدیم تا کنون خلیج فارس را با همین واژه ثبت نموده اند.