عصر امروز علت پیروزی غیر قابل پیش بینی «دونالد ترامپ» نماینده افراطی و جنجالی حزب جمهوریخواه در کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا در زمینه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است که در این میان رویکرد اقتصادی وی به عنوان یکی از مهمترین دلایل پیروزی او به شمار رفته است.
ترامپ نامزد حزبی به شمار می آید که به پشتیبانی از نظام بازار آزاد و سیستم سرمایه داری مشهور است.ترامپ که خود یک سرمایه دار محسوب می شود، به همان گونه ای از جهانی شدن انتقاد می کند که «برنی سندرز»نماینده جناح چپ حزب دموکرات به درهای باز تجاری حمله می کرد. یک نمونه قابل تأمل در مخالفت ترامپ با تجارت آزاد، انتقاد او به پیمان نفتا(NAFTA) است که قرارداد تجارت آزاد بین کانادا، آمریکا و مکزیک محسوب می شود. انتقاد ترامپ به سازمان تجارت جهانی(WTO) هم که سمبل جهانی سازی اقتصاد محسوب می شود نمونه دیگری از مخالفت او با تجارت آزاد است.
موضوعات مطرح شده مواردی بودند که در گفتگوی خبرنگار مهر با پروفسور «جفری فریدن» استاد دانشگاه هاروارد ایالات متحده امریکا مورد بررسی قرار گرفت.
فریدن مشاور برخی بانکهای معروف آمریکا و سازمانهای اقتصادی در سراسر دنیاست. وی رئیس بخش اقتصاد سیاسی انجمن علوم سیاسی آمریکاست.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
*با توجه به اینکه ترامپ از پیمان ترانس پاسیفیک خارج شد، آینده نظم تجاری آسیا را چگونه ارزیابی می کنید؟
هنوز خیلی زود است در مورد آنچه احتمالا در دوره ترامپ در ارتباط با نظم اقتصادی بین المللی یا آسیا رخ می دهد، صحبت کرد. ما هنوز درک روشنی از آنچه ترامپ واقعا انجام خواهد داد نداریم. لفاظی سیاست نیست و تاکنون دولت ترامپ سیاست چندانی نداشته است. با این وجود، ترامپ سیاست تجاری امریکا با شرکای پاسیفیک را کاهش داده است و این واقعیت احتمالا باعث افزایش نفوذ چین در منطقه خواهد شد.
*اوباما زمانی که پیمان ترانس پاسیفیک را امضاء می کرد، در مورد اهمیت این پیمان گفت: اجازه نمی دهیم نظم تجاری آسیا در قرن 21 توسط رقبا مانند چین تنظیم شود. از سوی دیگر رئیس جمهور چین اعلام کرد رهبری نظم جهانی را بر عهده می گیرد. آینده نظم تجاری نظام بین الملل را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این مورد نیز باید گفت که هنوز خیلی زود است بتوان صحبت کرد. دور دوحه قطعا مرده است. اما من فکر می کنم که WTO هنوز به عنوان مرکز نظم تجاری بین الملل وجود دارد و وجود خواهد داشت. به نفع آمریکاست که حتی در دوره ترامپ ساختار نهادی نظام بین الملل را حفظ کند. من فکر می کنم که ایالات متحده بر ارائه راه حل هایی بر اساس WTO تاکید دارد و سیاست های یک جانبه ای را اتخاذ خواهد کرد که چندجانبه گرایی WTO را تهدید می کند.
*آیا اقدامات امریکا به رهبری ترامپ به نظم تجاری جهانی آسیب می زند؟
تاکنون هیچ اقدامی در این ارتباط انجام نشده است. اگر دولت ترامپ موانع تجاری یک جانبه تحمیل کند به طور قطع بر نظم تجاری جهانی صدمه خواهد زد. اما هنوز مشخص نیست که آیا ترامپ نظم تجاری بین المللی ا تهدید خواهد کرد یا نه؟
*آیا در نبود آمریکا امکان رهبری نظم جهان توسط قدرتهایی چون چین وجود دارد؟
چین از لحاظ اقتصادی و سیاسی در موقعیتی نیست که نظم اقتصاد جهانی را رهبری کند. قطعا چین در غیاب امریکا نقش مهمی را بازی خواهد کرد، اما اتحادیه اروپا و ژاپن با همکاری چین در غیاب امریکا سیستم جهانی را رهبری خواهند کرد.
*ترامپ چه جایگزین احتمالی برای پیمانهای تجاری چون ترانس پاسیفیک و نفتا خواهد داشت؟ ایا اساسا او اعتقادی به رژیم های تجاری بین المللی که باعث گسترش نفوذ هژمونی امریکا می شود، دارد؟
به نظر می رسد که ترامپ می خواهد در مورد پیمان نفتا مذکرات مجدد را آغاز کند تا بتواند از صنایع داخلی امریکا حمایت کند. وی تاکنون نگفته است اعتقادی به تجارت بین الملل ندارد اما بارها تاکید کرده است که می خواهد واردات امریکا را کاهش داده و صادرات آن را افزایش دهد. برنامه های دولت ترامپ برای رژیم ها تجاری بین المللی هنوز نامشخص است.
