به گزارش عصر امروز؛ مناسبات دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی و گفتوگوهای اخیر ایران و سه کشور اروپایی در ژنو محور رایزنیهای هفته گذشته دو معاون وزیر امور خارجه ایران سیدعباس عراقچی در پایتختهای دو عضو برجام (چین و روسیه) بود.
خبرنگار فارس پیش از این مطلع شده بود که ایران بعد از گفتوگوهای جمعه نهم آذرماه در ژنو، چین و روسیه را نیز در جریان این گفتوگوها قرار خواهد داد.
آنچنانکه بعد از گفتوگوهای دور نخست در نیویورک با سه کشور اروپایی، چین و روسیه نیز در جریان این رایزنیها قرار گرفتند. بر همین اساس، سفر هفته گذشته این دو دیپلمات ارشد ایرانی به پکن و مسکو نیز در همین چارچوب انجام شده است.
* گفتوگوهای ژنو
گفتوگوهای جمعه نهم آذرماه در ژنو در ادامه گفتوگوهای انجام شده مهرماه سالجاری در نیویورک در حاشیه هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به منظور ارزیابی شرایط و تبادل نظر در خصوص مجموعهای از موضوعات فیمابین ایران و اروپا شامل اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی برگزار شد. در آن نشستها مقرر شد طرفین در تاریخی که بعدا مورد توافق قرار میگیرد، دوباره ملاقات کنند که این ملاقات روز جمعه نهم آذرماه در ژنو صورت گرفت.
غریبآبادی بعد از گفتوگوهای نهم آذرماه در ژنو از توافق صورت گرفته برای ادامه گفتوگوهای دیپلماتیک در آینده نزدیک خبر داد.یک روز قبل از آن یعنی پنجشنبه هشتم آذرماه نیز نشستی با حضور غریبآبادی و مجید تختروانچی معاونان وزیر خارجه ایران با انریکه مورا معاون مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.
* گفتوگو انجام شد، نه مذاکره
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۲ آذرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره گفتوگوهای ژنو با سه کشور اروپایی اظهار داشت که گفتوگوی ژنو معطوف به موضوع هستهای نبود و مباحث دیگر نیز مطرح شده و افزود: ما طیفی از نگرانیها و دغدغههایمان را با طرفهای اروپایی مطرح کردیم. موضوع هستهای هم یکی از چند موضوعی بوده که در کنار مباحث منطقهای، ادعای مربوط به اوکراین و مسائل مشابه مطرح شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در رابطه با موضوع هستهای ما همیشه گفتهایم آماده تعامل بر مبنای حقوق و تکالیفی هستیم که طبق کنوانسیونهای مربوطه بینالمللی بر عهده گرفتهایم. در عین حال کاملاً روشن است که هرگونه گفتوگویی مستلزم حسن نیت و آمادگی معقول و منطقی از هر دو طرف است.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی بیان کرد: این یک مذاکره در معنای دقیق دیپلماتیک نیست. یک گفتوگو است. ما با هر سه کشور اروپایی که نشست داشتیم رابطه دیپلماتیک داریم و سفارت دارند و ما هم سفارت داریم و گفتوگو با آنها امری طبیعی است. اما در این گفتوگوها با توجه به تحولات منطقه و اتفاقات پس از نشست نیویورک طبیعی بود از این فرصت استفاده کنیم، هم برای بیان دغدغههایمان و هم اینکه مواضع خود را صریح و بی واسطه با آنها در میان بگذاریم. طبیعی است نظرات آنها را باید بشنویم این لازمه این است که بتوانیم ارزیابی دقیقی از مطالبات هم داشته باشیم و زمینه سازی کنیم که اگر قرار است مذاکرهای داشته باشیم به چه سمت و سویی برویم.
بقایی گفت: بدون گفتوگو نه ما و نه طرفهای مقابل از مطالبات و دغدغهها و نگرانیهای همدیگر مطلع نخواهیم شد.
* غریبآبادی در پکن
در همین خصوص، پنجشنبه ۱۵ آذرماه معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه کاظم غریبآبادی در پکن با قائم مقام وزارت خارجه چین ماجائو شو دیدار و گفتوگو کرد. غریبآبادی در این باره اعلام کرد که در این دیدار، در خصوص گفتوگوهای اخیر ایران و سه کشور اروپایی در ژنو درباره امکانسنجی از سرگیری مذاکرات رفع تحریمها و هستهای، بحث و تبادل نظر شد. ضرورت تداوم رایزنیهای دو طرف در خصوص موضوعات مهم بینالمللی و تقویت هر چه بیشتر هماهنگی و همکاری مشترک در سازمانهای بینالمللی از جمله مواردی بود که به گفته غریبآبادی در آن دیدار مطرح شد.
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه ایران و چین علاوه بر روابط راهبردی دوجانبه، در موضوعات مختلف بینالمللی مواضعی مشترک و نزدیک به هم دارند، اظهار داشت: گفتوگو، تعامل و تبادلنظر مستمر و نظاممند با چین در موضوعات مختلف حقوقی و بینالمللی، برای تعمیق هماهنگی و همکاری در این موضوعات ضروری است. ایران و چین مخالف یکجانبهگرایی بوده و درخصوص تقویت جنوب جهانی و حکمرانی جهانی عادلانه و منصفانه، هم نظر هستند.
* تختروانچی در مسکو
یک روز بعد هم خبری منتشر شد درباره سفر معاون سیاسی وزارت امور خارجه مجید تختروانچی به مسکو.روز جمعه ۱۶ آذرماه وزارت خارجه روسیه در بیانیهای از رایزنی مجید تختروانچی با آندری رودنکو خبر داد و اعلام کرد: «تبادل نظر کامل و مطلوبی در مورد موضوعات جاری در دستورکار دوجانبه انجام شد. در این رایزنیها، به مؤلفه تجاری و اقتصادی ارتباطات روسیه و ایران و اجرای پروژههای زیرساختی بزرگ مشترک در حمل و نقل و انرژی توجه ویژهای شد».
سفارت ایران در مسکو هم در بیانیهای درباره این دیدار عنوان کرد: معاونان وزرای خارجه دو کشور تداوم پیگیریها و رایزنیها در خصوص تسهیلات حقوقی و گمرکی به عنوان زیرساخت تبادلات تجاری، همکاریهای اقتصادی و مالی، امضای موافقتنامه جامع همکاریها بین دو کشور، کریدور شمال جنوب و سازوکار مشورتی ۳+۳ در خصوص قفقاز، را مورد تاکید قرار دادند.
* سفری در چارچوب رایزنیهای معمول دیپلماتیک
در همین خصوص سخنگوی وزارت امور خارجه اسماعیل بقایی در پاسخ به سؤال فارس درباره سفر معاون سیاسی وزیر امور خارجه به روسیه گفت که مجید تختروانچی برای دیدار و گفتوگو با مقامهای روس به مسکو سفر کرده و این سفر رسمی در چارچوب «رایزنیهای معمول دیپلماتیک ایران و روسیه» برای بحث و تبادل نظر در مورد طیفی از موضوعات دوجانبه، منطقهای و بینالمللی برنامهریزی شده است.
* رایزنی با ریابکوف
سفارت ایران در مسکو همچنین از دیدار تختروانچی با سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه در امور روابط با کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی و همکاری با کشورهای بریکس و امنیت بینالملل خبر داد. براساس اعلام این سفارتخانه، طیفی از موضوعات منطقهای و بینالمللی همچنین آخرین تحولات در حوزه همکاریها در چارچوب بریکس، در این دیدار مورد تبادل نظر قرار گرفت و طرفین بر تداوم رایزنیها و تعاملات بینالمللی و همچنین تقویت سازوکار روندهای چندجانبهگرا تأکید کردند. کمک به صلح و امنیت بینالملل در شرایط ناپایداری که برخی کشورها با اقدامات یکجانبهگرا و مغایر با حقوق بینالملل، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه درصدد دامن زدن به آن هستند، از دیگر موضوعاتی بود که در این دیدار مطرح شد.
از سوی دیگر وزارت امور خارجه روسیه در بیانیهای درباره دیدار تختروانچی و ریابکوف اعلام کرد: در این دیدار برنامه تماسهای آتی در سطوح مختلف، بهویژه در سطح عالی بررسی شد. تعهد دو کشور نسبت به تقویت بیشتر شراکت راهبردی بین روسیه و ایران که در چارچوب توافق جامع بین ۲ کشور رسمی خواهد شد، نیز مورد تأیید قرار گرفت.
* مصمم به ادامه رایزنی با شرکای خود هستیم
مجید تختروانچی نیز در این خصوص در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: تبادل نظر سازنده و ثمربخشی با آندری رودنکو و سرگئی ریابکوف، معاونان وزیر خارجه روسیه در مسکو داشتم. ما تحولات دوجانبه، منطقهای و بینالمللی و همچنین چشم انداز مذاکرات هستهای و رفع تحریمها را مورد بحث قرار دادیم.
وی بیان کرد: ایران مصمم به ادامه رایزنی با شرکای خود برای پرداختن به چالشهای منطقهای و جهانی است.
* روابط با چین و روسیه خوب پیش رفته است
رایزنیهای غریبآبادی و تختروانچی در چین و روسیه در حالی صورت گرفته است که سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ۲۶ آبان در برنامهای تلویزیونی در پاسخ به سؤالی درباره سیاست نگاه به شرق دستگاه دیپلماسی، اظهار داشت: سیاست خارجی دولت جدید فراگیر، فعال و اثرگذار است. فراگیر یعنی فقط به یک سمت گرایش ندارد. حوزه همسایگی و بعد حوزه دوستان چین و روسیه و پیدا کردن حوزههای جدید برای دیپلماسی در برنامه ما وجود دارد.
روابط دولت چهاردهم با چین و روسیه در چند ماه گذشته و با وجود بحرانهای متعدد خوب پیش رفته است. وی ادامه داد: توجه سیاست خارجی ما همسایگان و منطقه و بعد کشورهای تشکیل دهنده بریکس است. توافق ۲۵ ساله با چین یک چشمانداز و برنامه عمل است و باید به قراردادهای مختلف در حوزههای مختلف تبدیل شود. توافق مشابهی را با روسیه آماده کردهایم که احتمالاً در یکی دو ماه دیگر در سفر پزشکیان به مسکو امضا خواهد شد که برنامه عمل است که مسیر همکاریهای دو کشور را روشن میکند.
