عصر امروز - خزانة الخیال: لقمان حکیم گفت: انسان زشتکارِ ناسزاگوی بدبخت،
اگر سخن بگوید، زبانش او را رسوا می‌کند
و اگر ساکت شود ، گنگیْ او را رسوا میسازد
و اگر عمل می‌کند بد عمل کند
و اگر کار کند، ضایع می‌کند
و اگر بینیاز گردد، ناسپاسی می‌کند
و اگر فقیر شود، مأیوس میگردد
و اگر شاد شود، از شدّت شادی، ناسپاس میگردد
و اگر در خواست نماید، پافشاری می‌کند
و اگر از او چیزی خواسته شود، بخل میورزد
و اگر بخندد، [چنان قهقهه میزند که گویی] عَرعَر می‌کند
و اگر مجازات کند ، ستم می‌کند
و اگر تشر بزند، درشتی مینماید
و اگر به یادش آید، خشم میگیرد و اگر ببخشد ، منّت مینهد
و اگر به او عطا شود، سپاس نمیگزارد
و اگر راز به او بسپاری، به تو خیانت می‌کند
و اگر برای او رازداری کنی ، متّهمت می‌کند
و اگر پایینتر از تو باشد، از تو عیبجویی می‌کند
و اگر کسی به استراحت بپردازد ، او را از آن باز میدارد.
متن حدیث:
خزانة الخیال: قالَ لُقمانُ: إنَّ الفاحِشَ البَذِیَّ الشَّقِیَّ إن یُحَدِّث فَضَحَهُ لِسانُهُ ، وإن سَکَتَ فَضَحَهُ العِیُّ ، وإن عَمِلَ أساءَ ، وإن فَعَلَ أضاعَ ، وإنِ استَغنی بَطِرَ ، وإنِ افتَقَرَ قَنِطَ ، وإن فَرِحَ سُرَّ ، وإن سَأَلَ ألحَفَ ، وإن سُئِلَ بَخِلَ ، وإن ضَحِکَ نَهِقَ ، وإن کافَأَ جارَ ، وإن زَجَرَ عَنُفَ ، وإن ذَکَرَ غَضِبَ ، وإن أعطی مَنَّ ، وإن اُعطِیَ لَم یَشکُر ، وإن أسرَرتَ إلَیهِ خانَکَ ، وإن أسَرَّ إلَیکَ اتَّهَمَکَ ، وإن کانَ دونَکَ هَمَزَکَ ، وإن کانَ یَستَریحُ زاجَرَهُ.
«خزانة الخیال، ص 567»
